بلاگ
نظام آراستگی ۵S چیست
شهریور
نظم و آراستگی ۵S می‌تواند به پیشبرد اهداف سازمان‌ها کمک نموده و از بروز اشتباهات تکراری جلوگیری نماید؟
با اجرای نظام آراستگی ۵S مدیران می تواند نظم و آراستگی را ساختار یافته در سازمان خود اجرایی نمایند و از مزایای آن بهره‌مند شوند. در این مطلب نظام آراستگی ۵S به همراه اصول آن توضیح داده شده است .
نظام آراستگی ۵S چیست ؟
مجموعه فعالیت‌هایی است که در قالب یک نظام فرهنگی – مدیریتی صورت می‌گیرد و برای ایجاد و حفظ محیطی سامان یافته، مرتب، پاکیزه، زیبا و دلپذیر، استاندارد و با انضباط برای کار تاکید می‌ورزد.
از گذشته آراستگی در همه جوامع بخصوص ایران ما وجود داشته است اما بصورت نظام‌مند و روشمند نبوده، اولین بار ژاپنی ها بعد از جنگ جهانی دوم، در سال ۱۹۸۵ نظام آراستگی را بصورت نظام‌مند معرفی کردند،ولی ایده اولیه این سیستم، ژاپنی نمی‌باشد.
آنها با الگوبرداری از برخی صنایع آمریکایی و اروپایی و پس از توسعه و سیستماتیک نمودن آن، نظام آراستگی ۵S را ارائه نمودند.
فردی بنام سوزوکی در کتاب کایزن عملی، فصلی را به اصول نظام آراستگی به عنوان مبنایی برای بهره‌وری و کایزن معرفی نموده است.
ابتدا نظام آراستگی دارای ۳ بند بود که پس از آن به ۵ اصل تغییر یافت و نام نظام آراستگی ۵S را به خود گرفت.
عبارت پنج اس بر اساس حروف ابتدای پنج واژه ژاپنی انتخاب شده است :
- ۱-Seiri ( ساماندهی )
- ۲-Seiso ( پاکیزگی )
- ۳-Seiton ( نظم و ترتیب )
- ۴-Seiketsu ( استانداردسازی )
- ۵-Shitsuke (انضباط )
۱- ساماندهی
(تفکیک ضروری از غیر ضروری )
عبارت است از شناسایی ابزارهای موردنیاز محل کار، مجموعه گام‌هایی که ما در محل کار مشخص می‌کنیم که چه چیزی باید نگه داشته‌شود و چه چیزی نباید نگه داشته‌شود یا مشخص نماییم که در یک مکان چه ابزاری مورد نیاز است و آنها را از ابزارهایی که مورد نیاز نیست جدا کنیم. هر منطقه کاری فقط باید شامل اقلامی باشد که برای انجام کار در آن منطقه نیاز است.
۲- پاکیزگی
( تمیزکاری و نگهداری محیط به‌صورت همواره تمیز )
در دیدگاه ۵S پاکیزه‌سازی عبارت است از دور ریختن زوائد از محیط کار و پاکیزه کردن اشیاء از آلودگی‌ها و مواد خارجی می‌باشد.
به عبارت دیگر پیشگیری از کثیفی و پاکیزه نگه داشتن مداوم محیط، اموال و افراد و حذف و یا کنترل آلودگی و یادآوری این نکته که، محل کار خود را همانند خانه خود بدانید.
۳-نظم و ترتیب
(مرتب کردن و مشخص کردن مکان هر وسیله‌ای )
نظم و ترتیب عبارت است قرار دادن اشیاء در مکان‌های مناسب و مرتب به نحوی که بتوان از آنها به بهترین وجه استفاده کرد. نظم و ترتیب راهی است برای یافتن و بکار بردن اشیای مورد نیاز، بدون انجام جستجوهای بیهوده. هنگامی که هر چیز با توجه به کارکرد و در نظر گرفتن کیفیت و ایمنی کار در جای مناسب و مشخص قرار داشته باشد، محل کار همواره منظم و مرتب خواهد بود
۴- استانداردسازی
(تدوین دستورالعمل ها و استانداردها برای حفظ و تداوم آراستگی )
استانداردسازی عبارت است از کنترل و اصلاح دائمی سازماندهی، نظم، ترتیب و پاکیزگی است. تاکید اصلی در استانداردسازی متوجه مدیریت است که با استفاده از دستورالعمل‌ها، چک لیست‌های مناسب و استاندارد کردن مقررات با استفاده از نوآوری و خلاقیت، محیط کار را به نحوی استاندارد و کنترل نماید که همواره همه عوامل با سرعت و دقت لازم مورد استفاده قرار گیرند.
۵- انضباط
(فرهنگ سازی برای انجام عادت افراد به انجام صحیح کارها )
انضباط عبارت است از آموزش عادات و توانایی‌هایی جهت انجام یک وظیفه خاص. نکته اصلی در اینجا ایجاد عادات درست به جای عادات نادرست است.
این کار را باید از طریق آموزش شیوه‌های درست انجام کار به افراد و تمرین دادن آنان در این زمینه آغاز نمود. همچنین این تمرین‌ها از طریق وضع مقررات و پیروی جدی از آنها تحقق می‌پذیرد.
در سراسر جهان، سازمان‌ها، مراکز آموزشی،کارخانه‌ها ( ناسا، شرکت تویوتا،ارتش‌های منظم جهان )وجود دارند که با تکیه برنظام آراستگی ۵S توانسته‌اند به موفقیت‌های چشم‌گیری دست پیدا کنند.
مطلب نوشتن نامه اداری ،توسط متخصصین سایت گردآوری‌شده است
انتشار مطلب با ذکر نام سایت و آدرس سایت www.isostore.ir بلامانع است.
منبع :
graphicproducts
wikipedia
quality-one
