خودارزیابی تعالی سازمانی یعنی بازنگری منظم، سیستماتیک و جامع از فعالیتهای سازمان و نتایجی است که سازمان به آنها دست مییابد.
فرآیند خودارزیابی تعالی سازمانی به سازمان کمک میکند که بهطور شفاف نقاط قوتها و زمینههای بهبود خود را شناسایی کند برای خودارزیابی تعالی روشهای مختلفی وجود دارد هر یک از این روشها بر حسب اینکه سازمان میخواهد چه میزان وقت و هزینه برای خودارزیابی صرف کند انتخاب میشود.
انواع خودارزیابی تعالی سازمانی
محبوبترین مدل تعالی سازمانی، مدل تعالی EFQM است که روشهای خودارزیابی ارائه شده توسط این مدل در ادامه تشریح شده است.
روش خودارزیابی پرسشنامه
در این رویکرد، تعدادی سوال مطرح میشود که پاسخ به آنها نشان میدهد سازمان تا چه حد در استقرار موضوعات مرتبط با معیارهای مدل موفق بوده است این رویکرد سریعترین و کم هزینهترین روش خودارزیابی است
روش خودارزیابی ماتریسی
در این رویکرد نوعی ماتریس طراحی میشود که در سطر اول آن، معیارهای مدل و در ستون اول آن اعداد یک تا ده نوشته شده است. در هر خانه این ماتریس، جملهای وجود دارد که درصدی از معیار یاد شده در ان ستون را پوشش میدهد. به هنگام خودارزیابی مشخص میشود سازمان چه میزانی از هر معیار را پوشش میدهد.
روش خودارزیابی کارگاهی
در این رویکرد، اعضای تیم مدیریتی باید اطلاعات مربوط به میزان انطباق سازمان با معیارهای مدل تعالی سازمانی را جمعاوری نموده و در یک کارگاه به یکدیگر ارائه مینمایند
استفاده از این رویکرد نیاز به صرف زمان مدیران دارد و یکی از نقاط قوت این رویکرد، وحدت نظر در نقاط قوت و فرصتهیا بهبود سازمان است. برای اجرای موفق خودارزیابی بر مبنای این روش، معمولا نیاز به حداقل دون نفر است که کاملا در خصوص خودارزیابی اموزش دیده باشند.
روش خودارزیابی پروفورما
در این رویکرد برای هر یک از زیرمعیارهای مدل تعالی سازمانی یک کاربرگ تهیه شده و در بالای آن، توصیفی از زیرمعیار مربوطه و در زیر آن، نام بخشها و قسمتهایی که در این زمینه در سازمان ارزیابی و مشاهده شده لحاظ میشود در بقیه صفحه نقاط قوت و فرصتهیا بهبود و شواهد مرتبط با زیر میعار در سازمان در نظر گرفته شده است
تکمیل این اطلاعات از طریق مصاحبه و بازدید از محل انجام میشود.
روش خودارزیابی شبیه سازی جایزه
این روش دشوارترین و در عین حال دقیقترین روش خودارزیابی تعالی سازمانی است که دقیقا مشابه با فرآیند حضور در جوایز تعالی بر اساس اظهارنامه و منطق رادار توسط تیم اموزش دیده و مستقل ارزیابی میشود بهتر است در این روش از تعداد ارزیاب خارجی استفاده شود.
این مطلب توسط سایت ایزو دان گردآوری شده است.
منبع: